DESCRICIÓN DA OPERACIÓN:

O polígono industrial de Reboredo, situado no concello de Monforte de Lemos (Lugo) non somete as súas augas residuais a un tratamento adecuado previamente á súa vertedura.

O día 20 de marzo de 2023 (BOE núm. 77, do 31 de marzo de 2023) asinouse o "Convenio entre a Confederación Hidrográfica do Miño-Sil, O.A. e o Concello de Monforte para o financiamento, execución e entrega das actuacións para a mellora do saneamento e depuración do polígono industrial de Reboredo, T.M. de Monforte de Lemos (Lugo). PdM Miño-Sil ALCH0SBET29UR2024".

Mediante o devandito convenio están a executarse as obras para a construción dunha nova EDAR deseñada para 8.342 habitantes equivalentes cun novo emisario que canalice a vertedura ata o río Cabe. A EDAR proxectada será capaz de tratar 1.000 m3/día o que garante o tratamento das verteduras actuais, así como os procedentes da ampliación, hoxe en marcha, do parque empresarial. A nova planta dispoñerá de liña de pretratamiento, reactores biolóxicos e decantadores secundarios, así como liña de lodos. Para o cumprimento do límite de vertedura de 10 mg/l de fósforo, proxéctase un sistema de precipitación química.

A construción dun novo emisario ata o río Cabe é necesario xa que o río Carballal, afluente do río Cabe, non é capaz de asimilar os efluentes procedentes da EDAR polo seu reducido caudal circulante en períodos de estiaxe.

Un dos temas importantes da planificación hidrolóxica da demarcación Miño-Sil é a contaminación das verteduras urbanas e industriais constituíndo unha problemática potencial sobre os ecosistemas acuáticos debido en gran medida ás cargas de nutrientes, metais pesados e outros elementos que poden alterar devanditos ecosistemas.

A masa de auga afectada atópase, de acordo con o Plan Hidrolóxico da Demarcación, en estado "Peor que Bo" identificándose como causa do mesmo o tratamento inadecuado das verteduras do Polígono de Reboredo.

As actuacións mencionadas, incluídas dentro da presente operación, están directamente relacionadas cos obxectivos perseguidos polos Fondos Europeos. A actuación é coherente co Plan hidrolóxico de conca de 3er ciclo do Miño-Sil e co Plan Nacional de Depuración, Saneamento, Eficiencia, Aforro e Reutilización (DSEAR), por asinarse o convenio co Concello en data 20 de marzo de 2023, polo que se considera operación elixible para ser financiada, con fondos FEDER (Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional) dentro do Obxectivo Específico 2.5 do Programa Plurirexional de España FEDER 2021-2027.

INVESTIMENTO PREVISTO PERÍODO 2021-2027: 4.735.776 €
IMPORTE TOTAL DA AXUDA: 2.516.938 €
ESTADO: EN EXECUCIÓN

DESCRICIÓN DA OPERACIÓN:

Actuacións realizadas na primeira fase

As actuacións executadas consisten na retirada dos colectores presentes no leito do río Sarria, para evitar as verteduras incontroladas e a entrada de auga nos mesmos, garantir que todas as verteduras de augas residuais conten polo menos cun pretratamiento e regular os caudais de auga que chegan á depuradora de augas residuais.

Por outra banda, a través dunha nova estrutura de regulación situada augas arriba da EDAR, dotada de tamices auto-limpiantes, elimínanse os sólidos en suspensión maiores de 6 mm tanto da auga que se vai tratar como da que deba ser aliviada en tempo húmido, ao exceder a súa capacidade de tratamento. A vertedura conxunta desta estrutura de regulación e do caudal tratado pola EDAR condúcese, mediante un novo emisario, a un emprazamento situado a máis de 300 metros augas abaixo do punto de vertedura primitiva, co que se evita toda afección á illa da Veiguiña, evitando a deterioración da devandito contorna natural.

O colector interceptor do río Sarria de 876 m de lonxitude, está construído en poliéster reforzado con fibra de vidro de entre 1000 e 1200 mm de diámetro e cruza no seu percorrido a estrada LU-636. O novo colector xeral, de 140 m de lonxitude, discorre desde a confluencia do anterior Colector do Celeiro co Colector da Rúa do Greco ata a nova estrutura de alivio.

Os traballos realizados terán unha clara incidencia ambiental positiva, na medida en que contribúen a solucionar a problemática existente, paliando os efectos negativos de verteduras recorrentes ao leito, o que repercutirá directamente na calidade das augas evitando a súa degradación ambiental e paisaxística.

INVESTIMENTO PREVISTO PERÍODO 2021-2027: 1.905.691 €
IMPORTE TOTAL DA AXUDA PERÍODO 2021-2027: 1.143.414 €
ESTADO: FINALIZADA

DESCRICIÓN DA OPERACIÓN:

O obxectivo da operación do "Encargo para o Servizo de Conservación e Mellora Ambiental dos leitos da Demarcación Hidrográfica do Miño-Sil en Galicia 2023" é o de conservar e restaurar a hidromorfoloxía natural dos leitos para mellorar a resiliencia dos ecosistemas fluviais e por tanto, a súa adaptación ante o cambio climático. Ao mesmo tempo, preténdese minimizar o risco de inundacións en núcleos urbanos, infraestruturas ou parcelas próximas aos leitos fluviais. Todo iso a través de traballos selvícolas encamiñados a mellorar ou restaurar o bosque autóctono de ribeira, recuperar a morfoloxía fluvial natural a través da retirada de barreiras artificiais que modifiquen o comportamento natural do río e actuacións de restauración hidrolóxico-forestal para o control da erosión e a protección de marxes con solucións baseadas na natureza.

Estas actuacións enmárcanse dentro do Obxectivo Específico 2.4, que pretende "Favorecer a adaptación ao cambio climático e a prevención do risco de catástrofes, así como a resiliencia, tendo en cuenta os enfoques baseados nos ecosistemas", que están suxeitas ao cumprimento da Condición Favorecedora 2.4 "Marco eficaz de xestión do risco de catástrofes" de acordo con o establecido no Regulamento (UE) 2021/1060 do Parlamento Europeo e do Consello.

A operación está prevista no Plan Hidrolóxico da Demarcación Hidrográfica do Miño-Sil (aprobado polo Real Decreto 35/2023, do 24 de xaneiro), o cal recolle un Programa de Medidas (anexo XII), entre as que se atopa: CHCH0XCET29UR2045 Programa xeral de conservación de masas de auga.

Por último, a operación tamén cumpre co previsto no Plan de xestión do risco de inundación da parte española da Demarcación Hidrográfica do Miño-Sil (aprobada por Real Decreto 26/2023, do 17 de xaneiro), xa que recolle as seguintes medidas:

• Programa de mantemento e conservación de leitos.
• Restauración fluvial, medidas en leito e en chaira de inundación.
• Melloras estruturais que implican intervencións físicas en leitos.

Os traballos execútanse en diferentes tramos de río que requiren intervención en base aos obxectivos anteriormente descritos e, unha vez finalizados, elabórase unha memoria final para cada un deles recollendo, entre outras, a información xeográfica, gráfica e orzamentaria de cada intervención.

INVESTIMENTO PREVISTO PERÍODO 2021-2027: 7.811.922 €
IMPORTE TOTAL DA AXUDA: 4.687.153 €
ESTADO: EN EXECUCIÓN

Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER)

O contexto de elevada incerteza dos últimos anos e os grandes retos sociais, económicos, ambientais e territoriais aos que foi necesario facer fronte, tanto a nivel nacional como comunitario, devolveron ao primeiro plano a importancia das políticas públicas. A Unión Europea está a xogar un papel fundamental de apoio político e financeiro aos Estados membros co respaldo do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER), como principal política de investimento da UE.

Para favorecer o emprego eficiente dos recursos financeiros desde unha perspectiva territorial, a asignación total de FEDER correspondente a España foi rexionalizada e repartida para a súa xestión en cada Comunidade e Ciudade Autónoma, ben directamente por cada territorio (programas rexionais), ou pola Administración Xeral do Estado (Programa Plurirrexional de España FEDER 2021-2027).

Durante o período de programación 2021-2027, a Confederación Hidrográfica do Miño-Sil O.A. é organismo beneficiario do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional dentro do Programa Plurirrexional de España FEDER 2021-2027.

No período de cofinanciamento 2021-2027 dentro do obxectivo específico 2.4, que leva por título "Favorecer a adaptación ao cambio climático e a prevención do risco de catástrofes, así como a resiliencia, tendo en conta os enfoques baseados nos ecosistemas. (FEDER)", poderanse financiar actuacións de adaptación fronte ao cambio climático, priorizando aquelas que teñan un enfoque preventivo, preferentemente a través de solucións baseadas na natureza. Incluiranse proxectos de restauración fluvial e de restauración hidrolóxico-forestal, actuacións sobre a cuberta vexetal das ribeiras e actuacións orientadas á recuperación de ladeiras fluviais entre outras, co fin de incrementar a resiliencia do territorio fronte aos riscos crave, cun enfoque ecosistémico.

Doutra banda, no período 2014-2020 as actuacións do POPE-FEDER relacionadas co saneamento e depuración, centráronse exclusivamente na construción de EDARes. No período 2021-2027 inclúense no obxectivo específico 2.5, que leva por título "O fomento do acceso á auga e dunha xestión hídrica sostible", aquelas actuacións de saneamento e depuración, proxectos de obra civil de gran complexidade, que non foron executadas totalmente no período 2014-2020, e que foron divididas en 2 fases: unha inicial financiada no devandito período, e unha segunda fase que pasará a ser cofinanciada no 2021-2027, orientando así o obxectivo específico cara á xestión eficiente da auga desde unha perspectiva integral.

Ademais, dentro do obxectivo específico 2.5 fináncianse as actuacións de recollida e o tratamento das augas residuais onde se inclúen a construción e mellora de estacións depuradoras de augas residuais (EDAR) que permitan avanzar cara ao cumprimento da Directiva 91/271 sobre augas residuais, priorizando os proxectos segundo a gravidade da infracción, o tamaño da aglomeración, e o impacto ambiental da vertedura, así como as actuacións relativas á construción de infraestruturas de saneamento.

As actuacións para executar pola Confederación Hidrográfica do Miño-Sil, O.A., cofinanciadas polo Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER) para o período 2021-2027 son as seguintes:

• Obxectivo específico 2.4:
  • Encargo para o servizo de conservación e mellora ambiental dos leitos da Demarcación Hidrográfica do Miño-Sil en Galicia 2023. PdM Miño-Sil CHCH0XCET29UR2045
• Obxectivo específico 2.5:
  • Proxecto de construción de actuacións de mellora do saneamento e da EDAR de Sarria (Lugo), actuación cofinanciada polo Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER) no marco do Programa Operativo Plurirregional de España 2014-2020. PdM Miño-Sil ALCH0SBET29UR2036

• • Proxecto construtivo de nova EDAR e emisario para o polígono industrial de Reboredo, T.M. de Monforte de Lemos (Lugo), PdM Miño-Sil ES010_2_ALCH0SBET29UR2024

O Plan de Ordenación da Navegación e a Atracada (PONARS) xorde ante un excesivo número de elementos e infraestruturas sobre o río que perturban a paisaxe natural orixinal da Ribeira Sacra; elementos que, dalgunha maneira, producen desorde e desvirtúan as características dun espazo natural, de referencia e único, deseñado ao antollo do propio río.

• TRÍPTICO
• O IMPACTO DO PLAN PONARS NA DINAMIZACIÓN DO TERRITORIO DA RIBEIRA SACRA (YOUTUBE)
• RESUMO DO PLAN DE ORDENACIÓN DA NAVEGACIÓN E ATRACADA DA RIBEIRA SACRA