O Consello de Ministros, a proposta do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO) aprobou hoxe o Real Decreto polo que se regula o novo réxime económico de enerxías renovables para instalacións de xeración eléctrica. O texto establece un novo marco para futuras instalacións renovables que se desenvolverá mediante poxas. En todo caso, os participantes poxarán ofertando o prezo que están dispostos a cobrar pola enerxía que xere a instalación.
O novo marco retributivo, que o Real Decreto denomina Réxime Económico de Enerxías Renovables (REER), estará destinado a nova potencia renovable e permitirá a hibridación entre tecnoloxías, a ampliación e modificación de instalacións existentes e será compatible co almacenamento.
O texto desenvolve o Real Decreto-lei 23/2020, de medidas en materia de enerxía para a reactivación económica, aprobado en Consello de Ministros do 23 de xuño. Responde á necesidade de ofrecer un marco estable que atraia o investimento e fomente a actividade económica en toda a cadea de valor das enerxías renovables do país nun escenario de recuperación tras a crise sanitaria, á vez que permite que os consumidores se beneficien de maneira directa das reducións de custos de xeración destas tecnoloxías.
O novo REER resulta ademais indispensable para cumprir cos compromisos de descarbonización que España adquiriu no Acordo de París e como Estado membro da Unión Europea. Estes compromisos foron planificados no Plan Integrado de Enerxía Clima (PNIEC) 2021-2030, que prevé a instalación de ao redor de 60 GW renovables na próxima década e que inclúe, entre as súas medidas, o desenvolvemento deste tipo de poxas.
As enerxías renovables non só son a alternativa enerxética máis limpa, e por tanto clave para alcanzar a neutralidade climática non máis tarde de 2050, senón que tamén constitúen a forma de xeración eléctrica de menor custo. España conta con gran potencial renovable, tanto en horas de vento como de insolación, e un tecido empresarial consolidado que dispón de tecnoloxías maduras e outras en fases de desenvolvemento moi avanzado.
Así, estímase que ata o 90% dos compoñentes dos aeroxeradores, o 60% dos proxectos fotovoltaicos ou o 80% dos termosolares son de fabricación nacional, polo que a norma terá un impacto moi positivo sobre a cadea de valor industrial e o emprego nacional.
PRODUTO POXADO
O desenvolvemento do novo marco retributivo realizarase mediante poxas que se axustarán aos principios de transparencia, eficacia, proporcionalidade, obxectividade e eficiencia. Antes da celebración dunha poxa, establecerase a cota de enerxía e/ou potencia máxima que se poxa. Cada poxa realizarase a sobre pechado e adxudicará o produto poxado ás ofertas de menor contía ata alcanzar a cota establecida.
O prezo para cada adxudicatario coincidirá co prezo polo que poxou (“pay- as- bid”, pola súa denominación en inglés) e non será obxecto de actualización.
Ademais, nas poxas poderase distinguir por tecnoloxías de produción en función das súas características técnicas, niveis de xestionabilidade, criterios de localización xeográfica, madurez tecnolóxica, tamaño ou compoñente innovador, entre outros factores.
O proxecto de Real Decreto tamén permite que, na convocatoria da poxa, establézanse criterios adicionais orientados a que determinados proxectos con características específicas, como poden ser os de reducido tamaño, os proxectos de demostración e os de comunidades enerxéticas, poidan competir en igualdade de condicións. Tamén será posible habilitar un proceso de adhesión ao resultado da poxa, cun prezo de adxudicación calculado a partir dos resultados, para instalacións de pequena magnitude e proxectos de demostración.
Na orde pola que se regule o mecanismo de poxa poderanse establecer fitos de control intermedios para verificar o cumprimento do compromiso de xeración de enerxía que asumen as instalacións adxudicatarias da poxa.
UN CALENDARIO DE POXAS PREVISIBLE
O Real Decreto establece, así mesmo, o sistema de convocatoria das poxas. En primeiro termo, e mediante orde ministerial, regularase o mecanismo de poxa, podendo incluír entre outros aspectos, as tecnoloxías, condicións e garantías para participar na poxa, o produto para poxar, así como os parámetros e resto de elementos que configuran e concretan o Réxime Económico de Enerxías Renovables.
Doutra banda, e ao obxecto de favorecer a previsibilidad das poxas, e tamén mediante orde ministerial, recollerase unha previsión de calendario de celebración de poxas, que comprenderá un período mínimo de cinco anos e que incluirá prazos indicativos, a frecuencia das poxas, a capacidade esperada e as tecnoloxías previstas, no seu caso. Devandito calendario actualizarase, polo menos, anualmente e estará orientado á consecución dos obxectivos de produción renovable establecidos no Plan Nacional Integrado de Enerxía e Clima (PNIEC) 2021-2030.
As poxas desenvolvidas ao amparo de cada orde ministerial convocaranse mediante Resolución da Secretaria de Estado de Enerxía, que se publicará no Boletín Oficial do Estado (BOE).
PREZO DA POXA E PARTICIPACIÓN EN MERCADO
As instalacións beneficiarias do Réxime Económico de Enerxías Renovables participarán no mercado diario e intradiario e percibirán, pola enerxía vendida nos devanditos mercados, o prezo fixado na poxa, corrixido, no seu caso, pola exposición a mercado que sexa de aplicación, ata un volume de enerxía determinado e para un prazo máximo establecido.
A orde poderá adaptar o mecanismo de retribución para a súa aplicación nas instalacións de almacenamento.
Alternativamente, pódese establecer que o prezo resultado da poxa sexa corrixido con incentivos de participación do adxudicatario no mercado, introducindo certa exposición das instalacións ao mercado eléctrico. Con iso, pódese fomentar, por exemplo, que oferte a súa enerxía nas horas máis caras do mercado, o cal permite desprazar a outras formas de xeración con prezos máis elevados. Con esta medida, tamén se pode favorecer a instalación de plantas capaces de desprazar a súa produción a determinadas horas, como son aquelas que conten con almacenamento. No seu caso, esta porcentaxe de corrección sobre o prezo fixado na poxa definirase en cada convocatoria, cun valor que sempre estará comprendido entre 0 e 0,5.
Por último, as instalacións adxudicatarias poderán participar nos servizos de axuste e de balance, onde cobrarán o prezo do mercado dos devanditos servizos.
REXISTRO
A norma tamén regula o procedemento para a inscrición das instalacións adxudicatarias no Rexistro Electrónico do Réxime Económico de Enerxías Renovables, así como a garantía económica que deben presentar, cuxo importe concreto especificarase na orde que regule o procedemento de poxa. Inicialmente, os adxudicatarios serán rexistrados “en estado de preasignación” e, unha vez comezasen a vender enerxía no mercado, pasarán a figurar “en estado de explotación”.
A potencia rexistrada no rexistro en estado de explotación corresponderase coa potencia realmente instalada, podendo ser superior á potencia rexistrada en estado de preasignación.
Na normativa reguladora de poxas poderanse establecer mecanismos mediante os que acreditar a madurez das instalacións con carácter previo á inscrición no rexistro electrónico en calquera dos dous estados.
A desistencia na construción da instalación ou o incumprimento dos requisitos establecidos na poxa supoñerá a execución da garantía e a perda do dereito ao réxime retributivo.
A tramitación deste real decreto realizouse polo procedemento de urxencia, en virtude do Acordo de Consello de Ministros do 7 de xullo.