Teresa Ribera aposta por fortalecer a capacidade de anticipación, preparación e información para reducir a vulnerabilidade ante as inundacións

Detalles

Xoves, 12 Setembro 2019

• A ministra para a Transición Ecolóxica en funcións, Teresa Ribera, compareceu hoxe en comisión no Congreso dos Deputados para explicar a planificación e xestión de actuacións de prevención, mitigación e protección fronte ao risco de inundacións no actual contexto de cambio climático
• En España hai 1.428 Áreas de Risco Potencial Significativo de Inundación (ARPSIs), xa sexan fluviais ou mariñas, que se revisaron entre 2018 e 2019
• A revisión dos mapas de risco de inundación concluirá a principios de 2020
• O MITECO está a realizar un inventario de todas as obras existentes e das proxectadas fronte a protección de inundacións nas nosas concas, para así avaliar a súa funcionalidade a partir dos distintos escenarios de cambio climático

A ministra para a Transición Ecolóxica en funcións, Teresa Ribera, compareceu hoxe a petición propia na Comisión de Transición Ecolóxica do Congreso dos Deputados para explicar a planificación e xestión de actuacións de prevención, mitigación e protección fronte ao risco de inundacións no actual contexto de adaptación ao cambio climático.

Ribeira incidiu en que a súa prioridade é fortalecer a capacidade de entendemento, anticipación, preparación e información sobre estes episodios, cada vez máis frecuentes e intensos, para reducir a vulnerabilidade da poboación e o custo económico que ocasionan nun contexto de cambio climático. “Canto máis logremos reducir a vulnerabilidade, menor será o custo en vidas humanas e tamén económico”, asegurou.

Nesa liña, a ministra en funcións subliñou os grandes eixos de actuación para fortalecer a capacidade de anticipación fronte a estes fenómenos, construción de resiliencia e adaptación aos mesmos. Por unha banda, falou da necesidade de reforzar o coñecemento sobre os mesmos, a capacidade de alerta temperá, e a planificación da defensa fronte a estes fenómenos. Citou a conveniencia de identificar “decisións incorrectas” ao longo da Historia, xeralmente relacionadas coa xestión do territorio, que aumentaron a vulnerabilidade e que deben ir desaparecendo.

Ademais, insistiu tanto na necesidade dun bo mantemento das infraestruturas para que non haxa riscos en seguridade, como na de incrementar a información e capacidade de resiliencia da poboación, con medidas de adaptación concretas en función do tipo de colectivo e actividade, que sexan altamente eficaces para reducir o risco.

A ministra en funcións lembrou os episodios de inundacións acaecidos ao longo deste verán, o último estes mesmos días co paso dunha nova borrasca que está a deixar intensas precipitacións en Catalunya, Illes Balears, Comunitat Valenciana, Región de Murcia e parte de Andalucía, e sinalou Ribera que, “pola súa intensidade, reiteración e carácter inesperado, son expresión da situación de “emerxencia climática” na que nos atopamos.

Segundo os datos da Axencia Estatal de Meteoroloxía (AEMET), producíronse de forma excepcional nas últimas 8 semanas aproximadamente un total de 6 episodios de choivas torrenciais en España, incluíndo o que está a acontecer nestes días no Mediterráneo occidental. Atopámonos, na maioría dos casos, ante inundacións lóstrego, nas que o tempo de preparación ante o episodio é moi curto e os danos sobre as persoas e bens son moi elevados pola rapidez da inundación e pola virulencia da mesma.

A ministra en funcións lembrou que as inundacións, como as acontecidas este verán, son ano tras ano o fenómeno natural que máis danos causa en España, tanto ás vidas humanas como aos bens e actividades económicas. Así, só nos últimos 20 anos faleceron máis de 300 persoas debido a este fenómeno. Os danos por inundacións a todos os sectores económicos supoñen unha media anual de 800 millóns de euros.

Neste sentido, Ribera manifestou que “o diñeiro mellor investido é o que se destina á prevención e a construír maior resiliencia, de modo que podamos contribuír a reducir a vulnerabilidade e a fortalecer a nosa capacidade de adaptación”.

A titular de Transición Ecolóxica tamén repasou as actuacións que promove o Goberno para reforzar a nosa capacidade de adaptación aos impactos do cambio climático en relación coa xestión de inundacións. Así, e seguindo as directrices que marca a Directiva de inundacións da Unión Europea, España realizou unha Avaliación Preliminar de Riscos de Inundacións, que identifica as Áreas de Risco Potencial Significativo de Inundación (ARPSIs).

Este traballo realizouse en 2011 para todas as demarcacións hidrográficas e durante os anos 2018 e 2019 revisouse e actualizado, de tal forma que se pasou dun total de 1.342 áreas de risco potencial significativo de inundación no primeiro ciclo a un total de 1.428 áreas deste novo ciclo. Esta análise permitiu contar cun visor cartográfico que recolle todas estas zonas de potencial risco de inundacións. Pode consultarse esta información na seguinte ligazón: https://www.miteco.gob.es/es/agua/temas/gestion-de-los-riesgos-de-inundacion/

ÁREAS DE RISCO POTENCIAL SIGNIFICATIVO DE INUNDACIÓN
A seguinte fase nesta planificación consistiu na elaboración dos mapas de perigo e risco de inundación desas Áreas de Risco Potencial Significativo de Inundación, que foron elaborados entre 2011 e 2013 e que nestes momentos atópanse en revisión. Neste sentido, Ribera anunciou que se está ultimando xa esa actualización e que durante finais deste ano e principios de 2020 estarán aprobados os novos mapas para remitilos á Comisión Europea.

Pola súa banda, os Plans de Xestión de Risco de Inundación (PGRI), que se aprobaron en 2016, xa están a ser actualizados para poder aprobar uns novos en 2021, de acordo co calendario marcado por Bruxelas, que establece que eses plans están suxeitos a revisión cada 6 anos, e en coordinación co terceiro ciclo de planificación hidrolóxica, que tamén está en marcha.

Os PGRI vixentes, que se redactaron en estreita colaboración coas autoridades de Protección Civil estatais e autonómicas, suman máis de 1.000 medidas cun investimento superior aos 800 millóns de euros. Neste sentido, a ministra en funcións lembrou que a execución das medidas contidas neles é unha competencia cuxa responsabilidade incumbe a todas as administracións públicas, estatal, autonómica e local, e por iso insistiu en que é necesario “fortalecer a coordinación non só entre administracións, senón tamén cos colectivos afectados”. Estes plans contemplan actuacións tales como obras en leitos, obras de restauración de ríos, encanamentos ou de ordenación do territorio, etc., e comprenden todas as fases do risco de inundación: prevención, protección, preparación e recuperación.

MELLORAR A CAPACIDADE DE ALERTA
En materia de prevención, Ribera sinalou que desde o Ministerio para a Transición Ecolóxica (MITECO) trabállase en distintas liñas. En primeiro lugar, en ter o maior coñecemento da variabilidade climática, que nos permita mellorar a capacidade de alerta. Para seguir investigando e avanzar técnica e cientificamente nesta materia, creouse un grupo de traballo de I+D+i en inundacións para traballar coordinadamente entre os científicos e administracións, e para planificar os desenvolvementos tecnolóxicos que España necesita a medio e longo prazo.

Así mesmo, é fundamental aumentar a percepción do risco nos sectores afectados, por exemplo, mediante a elaboración de guías técnicas que se presentarán nas próximas semanas, como a guía para a adaptación ao risco de inundación das explotacións agrarias e gandeiras, que é un dos sectores máis afectados polas inundacións; ou unha guía que permitirá facer un diagnóstico dos problemas que causan as inundacións nas cidades e como adaptarse a eles mellorando a súa resiliencia.

Neste sentido, a ministra en funcións destacou a importancia de incrementar a concienciación pública e a percepción do risco e da autoprotección, polo que se van a desenvolver campañas por un importe de 2,5 millóns de euros.

En materia de protección fronte ás inundacións, Ribera repasou algunhas das obras de restauración fluvial e infraestruturas verdes realizadas a través do financiamento do Plan PIMA Adapta AGUA e outras actuacións que levan a cabo as Confederacións Hidrográficas, como a conservación e mantemento de leitos en tramos non urbanos, para o que se destinan anualmente uns 20 millóns de euros.

SEGURIDADE DE PRESAS E ENCOROS
Así mesmo, desde o MITECO está a facerse un inventario de todas as obras existentes e das proxectadas fronte a protección de inundacións nas nosas concas, para así avaliar a súa funcionalidade a partir dos distintos escenarios de cambio climático. Neste sentido, a ministra en funcións explicou que o seu departamento xa puxo en consulta pública o contido das futuras Normas Técnicas de Seguridade que deben cumprir as presas e encoros, que espera que o Goberno poida aprobar nos primeiros meses de 2020.

Ademais, Ribera avanzou que se está traballando, en coordinación co Ministerio de Interior, a través da Dirección Xeral de Protección Civil e Emerxencia e a Unidade Militar de Emerxencias, no deseño de novos protocolos de comunicación entre administracións, que conxuntamente cos mapas de zonas de risco de inundación, permitirannos xerar nun futuro un sistema de alerta específicos para episodios de inundación, que estará coordinado por AEMET.

Descargar PDF