O Tribunal de Xustiza da UE multa a España por incumprir a directiva de saneamento e depuración de augas residuais

Detalles

Mércores, 25 Xullo 2018

• A sentenza impón unha multa coercitiva de 10.950.000 euros por cada semestre de atraso e unha suma a tanto alzado de 12 millóns de euros
• As nove aglomeracións incluídas na sanción son Alhaurín el Grande, Barbate, Coín, Isla Cristina, Nerja, Matalascañas, Tarifa, Gijón Este e Valle de Güimar
• O Ministerio traballa xa en medidas de choque, que se concretarán nun Plan Nacional de Depuración, Saneamento, Eficiencia, Aforro e Reutilización

O Tribunal de Xustiza da Unión Europea ( TJUE) condenou a España polo seu atraso en atender as obrigacións de tratamento das augas residuais procedentes de nove aglomeracións urbanas de máis de 15.000 habitantes. A sentenza condena a España a abonar á Comisión Europea unha multa coercitiva dun importe de 10.950.000 euros por cada semestre de atraso e unha suma a tanto alzado de 12 millóns de euros.

Mediante esta sentenza, o Tribunal de Xustiza declara que España incumpriu a súa obrigación de dar cumprimento a unha sentenza previa de 2011, do mesmo Tribunal, na que se declaraba que 38 aglomeracións non cumprían cos requisitos da Directiva 91/271 de saneamento e depuración de augas residuais. Trátase da primeira sentenza condenatoria con multa coercitiva ao noso país en materia ambiental. Esta multa deberá abonarse a partir de hoxe e ata a plena execución da sentenza de 2011.

As aglomeracións urbanas incursas neste procedemento son as seguintes: sete en Andalucía (Alhaurín el Grande, Barbate, Coín, Isla Cristina, Nerja, Matalascañas e Tarifa), unha en Asturias (Gijón Este) e unha en Canarias (Valle de Güimar). Delas, catro aglomeracións urbanas ( Barbate, Matalascañas, Nerja e Gijón Este) contan con declaración de Interese Xeral de Estado, ademais para o caso das tres andaluzas ( Barbate, Matalascañas e Nerja) tamén existe unha declaración de Interese da Comunidade Autónoma.

A sentenza recolle o xa exposto na vista oral previa cando a Comisión Europea admitiu que Santiago de Compostela xa se atopaba en situación de cumprimento, polo que España non foi sancionada por esta aglomeración. En cambio, o fallo non admite que Tarifa cumpra xa as súas obrigacións, pois as mostras obtidas fóra do período estival -no que a carga é máis elevada- non satisfán as esixencias da Directiva 91/271.

Das nove aglomeracións urbanas finalmente incluídas na sanción, prevese que tres ( Nerja, Alhaurín el Grande e Coín) atópense en situación de conformidade antes de finais de 2018. Outras dúas (Isla Cristina e Gijón Este) estaríano antes do final de 2019, mentres que previsiblemente dous ( Matalascañas e Valle de Güimar) estéano en 2020. A aglomeración máis atrasada é a de Barbate, cuxa licitación da redacción do proxecto e do Estudo de Impacto Ambiental prevense para este ano, pero non se espera que poida entrar en funcionamento ata 2022. Esta actuación foi incluída como “a ser executada pola Administración Xeral do Estado” no Protocolo subscrito coa Junta de Andalucía en xullo de 2017.

As administracións locais son as competentes na materia, e, subsidiariamente, as comunidades autónomas, salvo que exista unha declaración formal de Interese Xeral de Estado ou se subscribiu un convenio específico coas comunidades autónomas para a execución das actuacións por parte do Estado.

Na actualidade, o 99,3% do total das aglomeracións españolas (2.083) cumpren cos requisitos de recollida das augas residuais. O 85,2% da carga contaminante total é obxecto dun tratamento secundario de depuración e o 73% da carga que chega a zonas sensibles é obxecto dun tratamento terciario máis rigoroso.

Aínda que o fallo redúcese a nove das 38 iniciais incluídas no expediente de 2011, o TJUE considera acreditada a infracción ao incumprirse os prazos requiridos no proceso. A sanción permanecerá ata que a última aglomeración urbana cumpra cos requisitos establecidos pola normativa.

Outros Estados membros estiveron e están incursos en procedementos de infracción baixo a mesma directiva como é o caso de Francia, Grecia, Italia, Bélgica, Reino Unido ou Portugal, entre outros.

O Ministerio para a Transición Ecolóxica, que mostra a súa preocupación por que España esgotase todos os prazos e véxase obrigado a asumir esta sanción económica, traballa xa en medidas de choque que se concretarán nun Plan Nacional de Depuración, Saneamento, Eficiencia, Aforro e Reutilización.

PLAN NACIONAL DE DEPURACIÓN E SANEAMENTO

Este plan enumerará e priorizará as actuacións para levar a cabo, e establecerá os criterios xerais (económicos, sociais e ambientais) que deben aplicarse para comprobar se esas actuacións son viables. Tamén definirá o papel das distintas administracións e os seus ámbitos de responsabilidade no proxecto, avaliación, construción e explotación das actuacións contempladas.

O obxectivo do plan é garantir unha xestión sustentable baseada no ciclo integral da auga e achegar transparencia aos escenarios de xestión. Entre outros factores prestará especial atención ao aproveitamento do potencial de tratamento das augas residuais para avanzar en economía circular, eficiencia enerxética e en materia de xeración de enerxía (como o aproveitamento dos lodos de depuradora para xerar enerxía).

Descargar PDF