O Goberno aproba un plan de choque que rebaixará a factura mensual da electricidade un 22% ata final de ano
- Detalles
- Martes, 14 Setembro 2021
- Esta rebaixa alcanzará un 30% se sumamos a diminución do IVE do 21% ao 10% que se aprobou en xuño
- Minorarase temporalmente o exceso de retribución das eléctricas polos prezos internacionais do gas. O sistema eléctrico recuperará uns 2.600 millóns en beneficio dos consumidores ata abril
- Rebáixase o Imposto da Electricidade do 5,1% ao 0,5%, prolóngase a suspensión do imposto á xeración ata fin de ano e destínanse 900 millóns adicionais das poxas de CO2
- Limítase a subida da tarifa regulada do gas natural (TUR) para as familias e as pemes. Este trimestre crecerá un 4,4% no canto dun 28%
- A creación da Subministración Mínima Vital prohibirá o corte do servizo por falta de pagamento durante seis meses adicionais ao catro xa existentes
- Novas poxas achegarán liquidez e competencia nos mercados a prazo para a industria e as comercializadoras independentes
- As confederacións hidrográficas aplicarán criterios de desembalse para conxugar a xeración eléctrica con outras actividades sostibles
O Consello de Ministros aprobou un Real Decreto-lei para cumprir o compromiso adquirido polo presidente do Goberno e manter a factura final da electricidade dos consumidores este 2021 no mesmo nivel que en 2018. A medida reducirá a factura mensual un 22% ata final de ano. Esta rebaixa ascenderá ata o 30% se sumamos a diminución do IVE do 21% ao 10% que se aprobou en xuño.
A norma combina medidas xerais, que benefician a todos os consumidores, con medidas específicas de maior incidencia nos consumidores vulnerables, as familias, as pemes e o tecido industrial, así como o medio ambiente e os territorios próximos aos grandes encoros.
Así, entre as actuacións destinadas a todos os consumidores, o Real Decreto-lei inclúe medidas conxunturais, como rebaixar o Imposto Especial da Electricidade ao 0,5% e suspender ata final de ano o Imposto sobre o Valor de Produción de Enerxía Eléctrica, que grava cun 7% á xeración; aumentar en 900 millóns de euros a achega da recadación das poxas de CO2 destinada a cubrir custos do sistema eléctrico ata os 2.000 millóns durante o exercicio; ou minorar temporalmente os ingresos extraordinarios que está a provocar a elevada cotización do gas nalgunhas centrais eléctricas.
Á vez, entre as medidas con maior incidencia en consumidores concretos, increméntase a protección dos vulnerables, as familias e as pemes, establecendo unha Subministración Mínima Vital que prohibe o corte do servizo por falta de pagamento aos beneficiarios do Bono Social Eléctrico durante seis meses adicionais ao catro xa existentes. Tamén se limita o crecemento da tarifa de gas (TUR) para impedir un forte incremento polo impacto do custo da materia prima. Ademais, créase un novo mecanismo para fomentar a contratación de electricidade a prazo, que beneficiará especialmente ao tecido industrial.
Doutra banda, modifícase a Lei de Augas para ordenar o uso da auga como ben ambiental e social de primeira orde. Así, novos límites mensuais ao ritmo de desembalsado e volumes mínimos de reserva protexerán o medio ambiente e permitirán o desenvolvemento de actividades económicas sostibles ligadas á dinamización dos municipios ribeiregos.
REDUCIR O IMPACTO DO GAS
Estas medidas de choque engádense ás xa aprobadas o pasado mes de xuño para amortecer o impacto da cotización do gas na electricidade e no conxunto da economía. Naquel momento, o Executivo rebaixou o IVE sobre a electricidade do 21% ao 10% ata final de ano, para subministracións ata 10 kW, e decidiu suspender o Imposto sobre a Venda da Produción de Enerxía Eléctrica (IVPEE) do 7% á xeración durante o terceiro trimestre, indicando que se mantería vixiante para actuar no caso de que fose necesario.
Desde o mes de xuño, catapultado pola cotización do gas natural nos mercados internacionais e pola elevada cotización do CO2 na UE, o prezo do mercado almacenista da electricidade creceu un 80%, alcanzando uns niveis nunca vistos que crearon alarma social e son motivo de evidente preocupación.
Considerando que os desaxustes entre oferta e demanda no mercado global do gas permanecerán durante os próximos meses, o Goberno optou por aprobar unha batería de medidas extraordinarias con aplicación inmediata para previr e amortecer o impacto dos custos enerxéticos sobre os consumidores e sobre o conxunto da economía. A situación crítica dos mercados enerxéticos coincide coa senda de recuperación tras a pandemia e é prioritario evitar unha retardación do ritmo de crecemento.
“A proxección para os próximos meses debuxa unha espiral sen precedentes que xera un efecto amplificador no prezo da electricidade e que incide de maneira sistémica no benestar das familias e no conxunto da economía española” declarou Teresa Ribeira, vicepresidenta terceira do Goberno ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico (MITECO), durante a rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros.
Para deter esa espiral, o Real Decreto-lei establece medidas acordes co ordenamento xurídico interno e coa normativa europea. A súa aplicación inmediata deixará o esforzo económico dos consumidores para cubrir a súa demanda de electricidade este 2021 no mesmo nivel que en 2018 (sen considerar o IPC), uns 600 euros anuais no caso dun consumidor medio en baixa tensión.
MEDIDAS TEMPORAIS
Entre as decisións adoptadas, destacan as fiscais: prorrogar ata fin de ano da suspensión do imposto que grava cun 7% a xeración; reducir desde o 5,1% ata o 0,5% o tipo do Imposto Especial sobre a Electricidade (IEE) –o mínimo permitido pola regulación comunitaria–, e ampliar o importe recadado coas poxas europeas de CO2 para cubrir cargos do sistema eléctrico desde os 1.100 millóns orzados para 2021 ata os 2.000 millóns.
Igualmente, aprobouse a minoración temporal do exceso de retribución que están a obter as centrais de xeración eléctrica non emisoras no mercado almacenista, grazas á repercusión sobre o mesmo duns custos de gas que non soportan. Para iso aplícase unha fórmula similar á empregada para minorar o dividendo de carbono, agora en tramitación no Congreso.
Con esta fórmula, a rebaixa retributiva será proporcional ao prezo do Mercado Ibérico do Gas (MibGas). Cos niveis actuais recuperaranse uns 2.600 millóns ata o 31 de marzo de 2022, momento en que se espera superáronse as tensións no mercado global de gas.
A minoración é unha medida proporcionada que actúa sobre os beneficios extraordinarios, sobrevindos súbita e inesperadamente polos desaxustes nos mercados internacionais do gas natural, e que non puido ser considerada nas previsións de negocio.
REPERCUSIÓN INMEDIATA NA FACTURA
Este plan de choque ten repercusión inmediata na factura dos consumidores, ben pola redución impositiva, ben porque tanto os ingresos polas poxas de CO2 como pola minoración de gas rebaixan os cargos para repercutir nas tarifas. Estes importes revisáronse e actualizáronse ata fin de ano, de maneira que os cargos aplicables serán un 96% inferior aos actuais. Iso permite rebaixar a parte regulada das facturas finais dos consumidores nun intervalo que abarca desde o 47,2% dos fogares ata o 24,5% da gran industria. Adicionalmente, sobre esta diminución repercutirase a menor presión fiscal.
Tamén para afrontar a conxuntura dos próximos meses, limitarase durante un semestre o impacto do custo da materia prima no cálculo das tres bandas da tarifa de último recurso de gas natural (TUR), de modo que o incremento medio na próxima revisión trimestral, o 1 de outubro, será do 4,4%, en lugar do 28%. As cantidades debidas repercutiranse nas seguintes revisións, cun mecanismo amortiguador similar ao existente para as bombonas de butano.
MEDIDAS CON VOCACIÓN DE PERMANENCIA
Xunto coas medidas anteriores, o Executivo aprobou outras con vocación de permanencia, como unha nova Subministración Mínima Vital que amplía a prohibición de corte do servizo eléctrico aos consumidores vulnerables durante seis meses adicionais ao catro xa existentes –dez en total–, tempo no que se garantirá un abastecemento mínimo de confort.
Ao obxecto de aumentar a liquidez dos mercados a prazo, o Goberno convocará poxas de contratos de compra de enerxía. Os grupos empresariais dominantes ofertarán electricidade de forma proporcional á súa cota, e as comercializadoras independentes, así como os grandes consumidores, poderán adquirila e subscribir con eles contratos a prazo cun período de liquidación igual ou superior a un ano.
A norma prevé tamén a reforma da tarifa regulada –o prezo voluntario ao pequeno consumidor (PVPC)– para que incorpore a referencia de prezo da poxa cunha ponderación máxima do 10%. As comercializadoras libres que adquiran enerxía por esta vía deberán indicalo nas facturas dos seus clientes.
O Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico aprobará un calendario para estas poxas e a primeira terá lugar antes de que acabe o ano; Iberdrola, Endesa, Naturgy e EDP ofertarán 15.830 GWh, equivalentes ao 6,3% da demanda eléctrica nacional en 2020.
A AUGA, BEN NATURAL E SOCIAL DE PRIMEIRA ORDE
Doutra banda, atendendo á consideración da auga embalsada como un ben de primeira orde económica, social e ambiental, modifícase a Lei de Augas para evitar súbitos desembalses. Así, ao comezo de cada ano hidrolóxico, as confederacións hidrográficas fixarán un réxime mínimo e máximo de caudais mensuais a desembalsar nos encoros maiores de 50 Hm3, tanto para situacións de normalidade hidrolóxica como de seca prolongada, así como un réxime de volumes mínimos de reservas embalsadas para cada mes.
Esta introdución de criterios de utilización racional dos recursos hídricos evitará efectos indesexados sobre a flora e a fauna, e contribuirá a alcanzar os obxectivos ambientais fixados pola normativa europea. Doutra banda, axudará a afrontar os efectos do cambio climático na dispoñibilidade de auga en España, superiores ao 15% a medio prazo e entre o 35% e o 40% nun horizonte a longo prazo. Á vez, procurarase facilitar o desenvolvemento de actividades económicas sostibles ligadas á dinamización dos municipios ribeiregos.
Estas medidas engádense aos dous proxectos de Lei que o Goberno remitiu ás cortes para a súa aprobación, e para os que hoxe o Consello de Ministros aprobou a súa tramitación pola vía de urxencia. O primeiro crea o Fondo Nacional para a Sustentabilidade do Sistema Eléctrico, que redistribuirá entre todos os vectores enerxéticos o custo das renovables históricas; o segundo actúa sobre a retribución do CO2 non emitido do mercado eléctrico. A súa completa aplicación reducirá a factura final dos fogares en máis dun 15%.